ELŻBIETA MAGDALENA

Urodzona 17.11. 1562 Zmarła 1 .02.1630r.

Elżbieta Magdalena, najmłodszacórka Jerzego II brzeskiego i Barbary, margrabianki brandenburskiej, urodzona na zamku w Brzegu. W wieku dwudziestu trzech lat wydana została za owdowiałego dwa lata wcześniej księcia ziębicko-oleśnickiego Karola II z dynastii Podiebradów, swego dalszego krewnego. Ceremonia odbyła się 30 września 1585 w Brzegu i uczestniczył w niej biskup wrocławski Andrzej Jerin, mimo że obydwoje nowożeńcy byli wyznania protestanckiego. Dzień później na zamku brzeskim odbyły się urządzone z niezwykłym przepychem uroczystości weselne, które swą obecnością zaszczycili zarówno cesarz Rudolf II, jak i król Danii Fryderyk II, obok licznych książąt Rzeszy. Okolicznościową pieśń weselną po łacinie ułożył na tę okazję rektor gimnazjum książęcego w Brzegu Melchior Tilesius. Całość dopełniły turnieje rycerskie, zabawy i uczty. Tytułem wiana Elżbieta Magdalena otrzymała od ojca pokaźną sumę 12000 talarów, pochodzącą m.in. ze specjalnie na ten cel nałożonego na mieszkańców księstwa podatku, równocześnie jednak zarówno ona, jak i jej nowo zaślubiony mąż musieli wystawić pisemne zobowiązanie, że na przyszłość nie będą wnosić żadnych pretensji spadkowych do następców Jerzego II.

Mąż Elżbiety Magdaleny w chwili swoich powtórnych zaślubin miał czterdzieści lat. Urodził się 25 kwietnia 1545 na zamku w Oleśnicy jako trzeci syn księcia ziębicko-oleśnickiego Henryka II i Małgorzaty meklemburskiej. Po mieczu był praprawnukiem króla Czech Jerzego z Podiebradów, po babce zaś, matce ojca, Annie, potomkiem Piastów głogowsko-żagańskich. Od piętnastego roku życia przez dziewięć lat wychowywał się na dworze cesarskim, sposobiąc się do przejęcia samodzielnych rządów w dzielnicy ojcowskiej, nad którą opiekę sprawował tymczasem jego przyszły teść, Jerzy II brzeski. W marcu 1569 Karol II wraz ze starszym bratem Henrykiem III objął panowanie w całości księstwa oleśnickiego, posiadając również tytuł księcia ziębickiego, mimo sprzedaży tegoż władztwa w 1569 przez ich brata stryjecznego Karola Krzysztofa cesarzowi Maksymilianowi II. 17 września 1570 poślubił swą daleką krewną Katarzynę ze Śternberku, córkę morawskiego możnowładcy Wacława z Berka i Magdaleny z Żerotina. Ze związku tego przyszła na świat dwójka dzieci: syn Henryk Wacław i córka Małgorzata Magdalena. Po owdowieniu 31 marca 1583 Karol II ożenił się powtórnie z córką swego dawnego opiekuna - Elżbietą Magdaleną brzeską.

Małżeństwo to trwało trzydzieści dwa lata. W tym czasie Karol po bezpotomnej śmierci brata, Henryka III, w 1587 został jedynym władcą księstwa oleśnickiego, w 1602 zaś opiekunem małoletnich bratanków swej drugiej żony: Jana Chrystiana i Jerzego Rudolfa, sprawując w ich imieniu pieczę nad księstwami legnickim i brzeskim. Ukoronowaniem pozycji Karola II na Śląsku była od 1608 funkcja namiestnika Górnego i Dolnego Śląska, na której to godności zatwierdzony został przez cesarza Macieja w 1611. Uprzednio Karol był przedstawicielem cesarza Rudolfa II na elekcji króla Polski w sierpniu 1587, reprezentując interesy domu habsburskiego, którego głównym kandydatem do korony był cesarski brat, arcyksiążę Maksymilian.

Karol II umarł w Oleśnicy 28 stycznia 1617 i tam został pochowany. Elżbieta Magdalena przeżyła męża o dwadzieścia trzy lata, rezydując pod koniec życia zazwyczaj w zamku oleśnickim. Tam też umarła 1 lutego 1630. Została pochowana obok Karola II w krypcie książęcej kościoła zamkowego pod wezwa-niem św. Jana Apostoła i Ewangelisty w Oleśnicy 9 kwietnia 1630. Okolicznościowe kazania na pogrzebie Elżbiety Magdaleny wygłosili superintendent oleśnicki Samuel Heinitz i pastor bierutowski Jerzy Kirsten.

Z małżeństwa Karola i Elżbiety Magdaleny narodziło się ośmioro dzieci: trzy córki i pięciu synów. Spośród nich dwaj najstarsi (Jerzy i Karol) zmarli w niemowlęctwie. Dopiero trzeci, Henryk Wacław (1592-1639), dożył lat sprawnych, obejmując w 1617 rządy nad połową ojcowskiego księstwa, w styczniu zaś 1629 także funkcję namiestnika Górnego i Dolnego Śląska. Jego panowanie przypadło na czas wojny trzydziestoletniej (był zresztą od 1623 cesarskim komisarzem wojennym na obszar Śląska). Następny z synów, Karol Fryderyk (1593-1647), odbył studia na uniwersytecie we Frankfurcie nad Odrą, od 1617 panując w drugiej połowie księstwa oleśnickiego, a po śmierci brata w 1639 - w jego całości. W 1642 Karol Ferdynand ożenił się z księżniczką Zofią Magdaleną brzeską. Najmłodszy syn Karola II i Elżbiety Magdaleny - Jerzy Joachim (1597-1598) - żył zaledwie osiem miesięcy. Spośród córek najstarsza Babara Magdalena (1595-1652) do końca życia pozostała niezamężna, a przebywając u boku brata, Henryka Wacława, pomagała mu w administrowaniu księstwem. Kolejna, nosząca po matce imiona Elżbieta Magdalena (1599-1631), wyszła za swojego piastowskiego kuzyna, księcia legnickiego Jerzego Rudolfa, podczas gdy najmłodsza, Zofia Katarzyna (1601-1659), wydana została za jego bratanka, Jerzego III brzeskiego. Na synach Karola II i Elżbiety Magdaleny wygasła w linii męskiej dynastia Podiebradów, książąt Ziębic i Oleśnicy.

Z: Piastowie. Leksykon Biograficzny Wydawnictwo Literackie .Kraków 1999 r.