Bronię architektów

Większość mieszkańców Oleśnicy nie darzy sympatią budynku pawilonu handlowego, noszącego obecnie nazwę Stokrotka (dawniej Centrum). Stanowi on dysonans w starej zabudowie rynku. Podobne było i moje zdanie. Wydawało mi się, że należy go przebudować i nadać kształty zbliżone do okolicznych domów. Nawet sądziłem, że należy postawić w tym miejscu dom (domy) naśladujące przedwojenną zabudowę.

Tak sądziłem do czasu, gdy wczytałem się w materiały z sesji popularno-naukowej z okazji 800. lecia Oleśnicy. Autor - prof. Mirosław Przyłęcki napisał "... Odsłonięto architekturę Kościoła Zamkowego, skracając zabudowę wzdłuż ul. Wrocławskiej, a od strony Rynku wznosząc niski (2. kondygnacje) pawilon handlowy "Centrum" (1968 r.) o architekturze całkowicie współczesnej, celowo kontrastującej z formami gotyckimi kościoła..."

Okazuje się, że w 1968 r. "komunistyczni" architekci postawili niski, przeszklony, o niewielkiej powierzchni pawilon - aby odsłonić obecną Bazylikę Mniejszą. A poprzez kontrast architektoniczny, ukierunkować wzrok patrzących osób na Bazylikę. Ponadto, gdy już to zrozumiałem, porównałem przedwojenną zabudowę z obecną i stało się jasne, że działania architektów miały na celu maksymalne odsłonięcie Bazyliki. Być może, naśladowali przy tym niemieckich architektów, którzy po rozebraniu Gymnasium Illustre (1907 r.) - nie postawili w tym miejscu żadnego domu, odsłaniając widok kościoła z ul. Wrocławskiej.

Poniżej pokazałem trzy zdjęcia z różnymi widokami na obecną Bazylikę Mniejszą.


Widok na Kościół Zamkowy w dawnej Oleśnicy.
Widoczny dom ma dach nachylony, aby widać było kościół


Małe zdjęcie podobnego widoku z całkowicie odsłoniętym Kościołem Zamkowym (lata 60-te).
Fot. Józef Milka


Widokówka z lat 70-tych z widokiem na Bazylikę i pawilon Centrum.

Z porównania pierwszej i trzeciej widokówki wynika, że pomimo "szpetnego" kształtu pawilonu - pozwala on na znaczne odsłonięcie widoku Bazyliki z różnych kierunków i miejsc Rynku. Gdyby nie opuszczone (wówczas) rolety - Bazylika byłby widoczna poprzez szyby pawilonu. I taki zamysł prawdopodobnie przyświecał architektom. Szkoda, że obecni właściciele zasłonili całkowicie szyby.

Wg artykułu prof. M. Przyłęckiego z Panoramy Oleśnickiej 10/1995

Na powyższym rysunku pokazano koncepcję z 1992 r. rewaloryzacji tej pierzei rynku. Zaproponowano wprowadzić niewielkie zmiany (prawy rysunek) kształtu dachu pawilonu handlowego i częściowy powrót do koncepcji XIX wiecznej bramy przegradzającej kiedyś Seitengasse, zaułka prowadzącego z rynku do Kościoła Zamkowego. Jak widać z rysunku - projekt łączy w sobie utrzymanie dobrego widoku na obecną Bazylikę, przykrywa szpetotę "pudełka" i wraca do elementów XIX wiecznej zabudowy.


Od autora Lokacja miasta Oleśnica piastowska Oleśnica Podiebradów Oleśnica Wirtembergów
Oleśnica za Welfów
Oleśnica po 1885 r. Zamek oleśnicki Kościół zamkowy Pomniki Inne zabytki
Fortyfikacje Herb Oleśnicy Herby księstw Drukarnie Numizmaty Książęce krypty
Kary - pręgierz i szubienica Wojsko w Oleśnicy Walki w 1945 roku Renowacje zabytków
Biografie znanych osób Zasłużeni dla Oleśnicy Artyści oleśniccy Autorzy Rysowali Oleśnicę
Fotograficy Wspomnienia osadników Mapy Co pod ziemią? Landsmannschaft Oels
Wydawnictwa oleśnickie Recenzje Bibliografia Linki Zauważyli nas Interpelacje radnych
Alte Postkarten - widokówki Fotografie miastaRysunki Odeszli
Opisy wybranych miejscowości
Szukam sponsora do wydania książki o zamku oleśnickim
CIEKAWOSTKI ZWIEDZANIE MIASTA Z LAPTOPEM, TABLETEM ....
NOWOŚCI