Fortyfikacje miejskie

 

Fortyfikacje ziemno-drewniane

Pierwszą fortyfikacją na obszarze Oleśnicy byt gród obronny - później zamek. Ludność okolicznych osad mogła się, w nim chronić w razie nadejścia wrogów. Po roku 1255 - zapewne obszar tego zalążkowego miasta lokacyjnego powinien być otoczony jakąś prowizoryczną strukturą obronną, np. drewnianą palisadą lub (i) rowem wzmocnionym częstokołem z zaostrzonych pali drewnianych. Dalej >>>

Fortyfikacje ceglane

Proces przebudowy wałów na nowoczesne formy architektury obronnej zapoczątkował po 1320-1323 r. książę Konrad I Oleśnicki. Poszczególne odcinki wałów rozbierano, zastępując je wysokimi (7-8 m) ceglanymi murami zwieńczonym blankami (wręby i zęby) z umieszczonymi pomostami bojowymi. Na jednym z najwcześniejszych szkiców przypisywanych Wernerowi - wystepuje w murach także dodatkowa (oprócz wrębów i zębów) strzelnica. Budowa murów obronnych trwała kilka-kilkanaście lat. Dla potrzeb budowy murów wzniesiono cegielnie. Dalej >>>

Rozwój uzbrojenia i jego wpływ na konstrukcje murów obronnych

Do ok. połowy XV w. podstawowe uzbrojeniem obraniających i atakujących miasta były kusze ręczne i niekiedy ciężkie. Dla tego typu uzbrojenia istniejące konstrukcje murów miejskich spełniały swoje zadania. Dalej >>>

Zachowane elementy oleśnickich fortyfikacji miejskich

Pomimo imponującej długości zachowanych murów kurtynowych - nie istnieje żaden z odcinków o pełnej wysokości, to znaczy z pomostem bojowym, blankami i zadaszeniem. W wieku XIX o mury nie dbano, nie odbywała się ich konserwacja i najczęściej były one obudowywane różnego rodzaju budowlami (komórki, szopy itp.), w których mur stanowił jedną ze ścian. Dlatego mur był tylko częściowo odsłonięty. Widać to na planie z 1928 r., na którym zarys muru (czarno-biała linia) jest na znacznej długości jakby przerwany.

W latach 60-tych rozpoczęto renowację murów. Z ogólnej długości około 1500 mb średniowiecznej linii murów obronnych zachowano około 1250 mb tego muru tj. prawie 90% - w tym ponad 1200 mb poddano restauracji, polegającej na wyrównaniu i zabezpieczeniu korony murów, przelicowaniu najbardziej zniszczonych partii oraz oczyszczeniu i spoinowaniu mniej uszkodzonych partii muru.

W 2002 r. wykonano rekonstrukcję niewielkiego odcinka murów obok Bramy Wrocławskiej - z pełną wysokością i z pomostem bojowym oraz zadaszeniem. Pozostałe 3 bramy miejskie zostały rozebrane w 1868 r. Z. Podurgiel tak to przedstawił.

Na poniższej ilustracji pokazano rozmieszczenie zachowanych elementów foryfikacyjnych.

  1.         - "-

Zamek z bastionem południowym
i zachodnim (B) jest sprzężony obronnie
z fortyfikacjami miejskimi

 
Rys. Mirosław Przyłęcki

Odcinki muru częściowo widoczne lub zidentyfikowane podczas poszukiwań:

Dla porównania pokazano zachowane elementy fortyfikacji Ziębic i Ząbkowic Śląskich, które za czasów Podiebradów (Karola I) mogły ulegać podobnej modernizacji jak w Oleśnicy (dziękuję Panu Krzysztofowi Tomaszewskiemu z Ziębic za wykonanie i przysłanie zdjęć).

Obrona miasta przed atakami - bractwa kurkowe (gildie strzeleckie).

Bibliografia

1. Przyłęcki M. Mury obronne miast Dolnego Śląska. Wrocław 1966
2. Przyłęcki M. Cykl artykułów w Panoramie Oleśnickiej nr 37, 39, 41, 44, 46 z 1994 r.
3. Przyłęcki M. Najcenniejsze zabytki Oleśnicy. Zapiski oleśnickie nr 2. 1995
4. Bogdanowski J. Architektura obronna w krajobrazie Polski. PWN. 2002 r.

5. Bimler K. Die schlesischen massiven Wehrbauten, t. 3: Fuerstentum Oels, Wohlau. Breslau. 1942


Od autora Lokacja miasta Oleśnica piastowska Oleśnica Podiebradów Oleśnica Wirtembergów
Oleśnica za Welfów
Oleśnica po 1885 r. Zamek oleśnicki Kościół zamkowy Pomniki Inne zabytki
Fortyfikacje Herb Oleśnicy Herby księstw Drukarnie Numizmaty Książęce krypty
Kary - pręgierz i szubienica Wojsko w Oleśnicy Walki w 1945 roku Renowacje zabytków
Biografie znanych osób Zasłużeni dla Oleśnicy Artyści oleśniccy Autorzy Rysowali Oleśnicę
Fotograficy Wspomnienia osadników Mapy Co pod ziemią? Landsmannschaft Oels
Wydawnictwa oleśnickie Recenzje Bibliografia Linki Zauważyli nas Interpelacje radnych
Alte Postkarten - widokówki Fotografie miastaRysunki Odeszli
Opisy wybranych miejscowości
CIEKAWOSTKI ZWIEDZANIE MIASTA Z LAPTOPEM, TABLETEM ....
NOWOŚCI