W głębi pałac w Brzezince według opisu obrazu z ok. 1740 r.
Marek Nienałtowski
Czy to najstarszy widok pałacu w Brzezince z 1740 roku?
19.09.2022 r
W katalogu z wystawy Szlachta na Śląsku s. 150-151 znajduje się obraz zatytułowany Towarzystwo dworskie na tle pałacu w Brzezince. Nieznany malarz śląski ok. 1740 r. Olej, płótno dublowane 71,5x159,5 cm. Muzeum Narodowe we Wrocławiu nr inw. VIII 498.
Dalej opis obrazu: "Elegancka para, której przygrywa na flecie stojący obok młodzieniec ...W głębi widać elewację ogrodową pałacu Kospothów w Brzezince k. Oleśnicy. ... zapewne jako własność Anne Christine Sophie von Erbach ... która odziedziczyła Brzezinkę w 1729 r." [3]
Niżej fragment tego obrazu istotny dla dalszej analizy.
W głębi pałac w Brzezince według opisu obrazu z ok. 1740 r.
Widoczny jest prawie cały pałac oraz - jak można sądzić - wjazd od strony ogrodu (przy którym siedzi elegancka para), co sugeruje, że był też już wykonany ogród. Tylko, że w tych latach pałac tak nie wyglądał. Inaczej pokazuje go na rysunkach F. B. Werner.
Widok pałacu od strony ogrodu [2]. Według F.B. Wernera, Własność BUW, z wydania z 1774 r.
według zapamiętanego
rysunku z ok. 1750 r. Taka powinna być w przybliżeniu elewacja
ogrodowa pałacu na rozpatrywanym obrazie - z dużą kopułą nad partią centralną
i tarasem widokowym prawie na całym dachu
Natomiast pokazany pałac na obrazie z dachem kopulastym z latarnią [3] powstał po kilkukrotnych remontach dopiero w 1820 r. Nastąpiły także inne znaczące zmiany w części dachowej. Może dach z dużą kopułą był trudny do utrzymania w dobrym stanie, może cały dach został zniszczony pożarem, o którym nic nie wiemy. Czyli widok pałacu na obrazie z ok. 1740 r., to faktycznie jego uproszczony, przybliżony wygląd z ok. 1820 r. pokazany niżej i na zdjęciach sprzed 1945 r.
Pałac w Brzezince i otoczenie parkowe w latach 30-ch XIX w. [2], czyli po przebudowach z 1820 r.
Czy to znaczy, że obraz pochodzi z XIX w. i pracownicy muzeum pomylili się w ocenie. A może pałac na obrazie jest tylko podobny do tego z 1820 i może dlatego został omyłkowo przypisany jako z Brzezinki?
Zazwyczaj na obrazach, w których tłem jest pałac, na pierwszym planie widać jego właścicieli. Wtedy siedzącą kobietą mogła być Anne Christine Sophie von Erbach - właścicielka pałacu w Brzezince w latach 1729-1759.
 |
 |
Kobieta z obrazu |
Anna Sophie Christine von Erbach
z mopsem, w stroju myśliwskim. Malował Johann Ziegler [Źródło] |
Powyżej widać pewne podobieństwo z jej twarzą namalowaną przez Johanna Zieglera. Wtedy mężczyzna mógłby być jej drugim mężem - von Promnitz, a okres wykonania obrazu 1737-1744 r.
Wniosek: Jeśli obraz jest rzeczywiście z ok. 1740 r., to może on nie dotyczyć pałacu Kospothów w Brzezince. Ostatecznie liczy się opinia historyków sztuki.
Literatura:
Od autora • Lokacja miasta • Oleśnica piastowska • Oleśnica Podiebradów • Oleśnica Wirtembergów
Oleśnica za Welfów • Oleśnica po 1885 r. • Zamek oleśnicki • Kościół zamkowy • Pomniki • Inne zabytki
Fortyfikacje • Herb Oleśnicy • Herby księstw • Drukarnie • Numizmaty • Książęce krypty
Kary - pręgierz i szubienica • Wojsko w Oleśnicy • Walki w 1945 roku • Renowacje zabytków
Biografie znanych osób • Zasłużeni dla Oleśnicy • Artyści oleśniccy • Autorzy • Rysowali Oleśnicę
Fotograficy • Wspomnienia osadników • Mapy • Co pod ziemią? • Landsmannschaft Oels
Wydawnictwa oleśnickie • Recenzje • Bibliografia • Linki • Zauważyli nas • Interpelacje radnych
Alte Postkarten - widokówki • Fotografie miasta • Rysunki • Odeszli • Opisy wybranych miejscowości
CIEKAWOSTKI • ZWIEDZANIE MIASTA Z LAPTOPEM, TABLETEM ....
NOWOŚCI