Marek Nienałtowski
Leśny Młyn (Waldmühle) - zapomniana wieś letniskowa

Pisząc o Ligocie Małej zainteresowałem się miejscowością leżącą nieopodal - nosząca kiedyś nazwę Waldmühle i wchodząca w skład powiatu oleśnickiego. Z widokówek wynikało, że jest to wieś letniskowa, w której zbiegały się dwie odnogi rzeki Widawy (Stara i Nowa) oraz rzeki Smolna. W samej wsi, na kanale łączącym Nową ze Stara Widawą, znajdował się młyn. Pokazałem to na poniższej mapie. Młyn ten jest także pokazany na mapie Schreibera z roku 1790.


Wycinek z dwóch map Messtischblatt 1:25 000 nr 4869 (nieco ciemniejszy kolor) i 4870

Ze względu na rozbudowane i uregulowane cieki wodne - zostały one wykorzystane do transportu towarów, turystyki, rybołówstwa i być może do komunikacji. Sądzić o tym można na podstawie poniższych widokówek. Miejscowość ta około 1870 r. miała jedynie 12 mieszkanców, głownie pracowników młyna. Ta sytuacja nie uległa zmianie do 1920 r. Z mapy z 1937 r. wynika, że rozrosła się ona do kilku domów i prawdopodobnie wzrosła także ilość mieszkańców. Latem przybywało "letników".


Łódką po zakupy


Łódka jako środek komunikacji


"Gondolier" na Widawie


Młyn. W małej dobudowie z lewej znajdowało się koło młyńskie


Myśliwi przed Leśnym Młynem w 1898 r. Z tekstów wynika, że to okoliczna szlachta - właściciele ziemscy.
Źródło: delcampe.net


Widok na młyn od tylnej strony. Widać wypływ wody z koła młyńskiego



Zajazd. Z lewej widoczna dobudowana sala "bankietowa"


Sala "bankietowa" zajazdu. Powyższe 4 ilustracje pochodzą z widokówki,
którą przysłał Krzysztof Kaczorowski 24.08.2014 r.


Letni ogród zajazdu. Sądząc z ilości stolików był często odwiedzany w 1932 r.


Widoczny jaz podnoszący poziom wody przed kołem młyńskim.
Na Widawie można było także łowić ryby


Widokówka z 1903 r. - widoczny zajazd (jeszcze bez przybudówki) i młyn z dwóch widoków

24. 04. 08. Pan Paweł Szczegodziński podesłał zdjęcie lotnicze pokazujące obecną sytuację. Może uda się pokazać na zdjęciu zarys przebiegu obu, a może już jednej odnogi Widawy?
Pan Jan Pelczarski napisał, że miejscowość Leśny Młyn nie istnieje. Na dokładnych mapach jest ślad w postaci nieużytkowanego młyna i oznaczenie "Leśny Młyn" na zbiegu granic gmin Czernica, Długołęka i Oleśnica.

Tego samego dnia Paweł Szczegodziński uzupełnił zdjęcie lotnicze zarysem przebiegu rzek i drogi do Ligoty Małej.


Niebieskim kolorem pokazano rzeki, czarnym - drogę.

Z porównania sytuacji na mapie i zdjęciu wynika, że kanał dostarczający wodę na koło młyńskie najpewniej już nie stnieje (jest to częste w pozostałościach starych młynów wodnych) i prawdopodobnie też nie istnieje budynek młyna. Może znajdzie się ktoś z czytelników strony, posiadający aktualne zdjęcia tej miejscowości?

1. Maja 2008 Andrzej A. napisał:
Byłem dzisiaj w przedstawianej przez Pana miejscowości Leśny Młyn, pozostało z niej tyle ile widać na zdjęciu satelitarnym, jeden piętrowy budynek mieszkalny oraz zabudowania gospodarcze, budynek jest zamieszkany. Do miejscowości prowadzi droga gruntowa, wyboista, ale da się jechać samochodem, w bezpośrednim sąsiedztwie budynków droga jest wybrukowana. Jechałem od Oleśnicy, w Ligocie Małej koło sklepu prosto. Śladów młyna nie stwierdziłem, kanały są mocno zaniedbane, zarosnięte, niewielka ilość wody.

18 maja 2008 Pani Ewa Kowalczyk z Ligoty Małej, po przeczytaniu tego tekstu, pojechała do Leśnego Młyna i odkryła dwa kamienie młyńskie (żarna), które użyto jako utwardzenie drogi. Pani Ewa wykonała zdjęcie tylko metalowej piasty z napisami wskazującymi na firmę i miejsce wykonania kamieni młyńskich. Na metalowej piaście osadzony jest właściwy kamień w postaci koła. Może następnym razem uda się zrobić pomiary średnic, a może nawet szerokość kamienia (trzeba go częściowo odkopać).

Napis na piaście: Carl Golldammer. Berlin
Napis na piaście: L-B Roger. Breslau

Koła te nie powinny służyć celowi utwardzania drogi - powinny trafić do skansenu, który mógłby powstać przy szkole w Ligocie Małej.


Od autora Lokacja miasta Oleśnica piastowska Oleśnica Podiebradów Oleśnica Wirtembergów
Oleśnica za Welfów
Oleśnica po 1885 r. Zamek oleśnicki Kościół zamkowy Pomniki Inne zabytki
Fortyfikacje Herb Oleśnicy Herby księstw Drukarnie Numizmaty Książęce krypty
Kary - pręgierz i szubienica Wojsko w Oleśnicy Walki w 1945 roku Renowacje zabytków
Biografie znanych osób Zasłużeni dla Oleśnicy Artyści oleśniccy Autorzy Rysowali Oleśnicę
Fotograficy Wspomnienia osadników Mapy Co pod ziemią? Landsmannschaft Oels
Wydawnictwa oleśnickie Recenzje Bibliografia Linki Zauważyli nas Interpelacje radnych
Alte Postkarten - widokówki Fotografie miastaRysunki Odeszli Opisy wybranych miejscowości
CIEKAWOSTKI ZWIEDZANIE MIASTA Z LAPTOPEM, TABLETEM ....
NOWOŚCI