Odwach w Ratuszu

W 1850 Oleśnica staje się miastem garnizonowym i zaczynają się pojawiać w mieście jednostki wojskowe, które mają zostać "zadomowione". Wobec braku koszar, jednostki były rozlokowane po większych gospodarstwach rolnych, salach itp., a żołnierze często w poszczególnych domach. Powodowało to rozluźnienie dyscypliny - pijaństwo, burdy, występowanie w niekompletnym umundurowaniu itp. Dlatego, aby także zdyscyplinować żołnierzy, musiał istnieć tzw. Odwach (wache - straż, wartownia). Czyli budynek lub pomieszczenie mieszczące siedzibę warty garnizonu, wraz z aresztem i pomieszczeniem oficera dyżurnego miasta. W XVIII-XIX w. odwachy stawiały duże miasta, jako dobudówkę do Ratusza lub oddzielny budynek, obok niego. Był to najczęściej budynek o pięknym kształcie, projektowany przez najznakomitszych architektów. Odwachy (w Polsce nazywane także z francuska Kordergardami) są często wspominane w historii miast i w literaturze. Mniejsze miasta tworzyły odwach w budynku ratusza. W tym celu niekiedy wykorzystywano istniejące od wieków pomieszczenia straży miejskiej i areszt miejski. W Oleśnicy od dawna te pomieszczenia istniały w południowej części ratusza. Opisywał je jeszcze J. Sinapius.

Odwach zapewne mieścił się w Ratuszu, w jego południowej części. Na to wskazuje najstarszy rysunek ratusza z budką wartownika przed wejściem do części południowej. Ta budka była dobrze znana i zadomowiona w mieście, skoro nawet pisano w reklamach gazetowych (w latach 1850-1860) - "sklep na wysokości budki wartowniczej". Przed odwachem była tzw. warta główna. W mieście znajdowały się inne miejsca ochraniane przez wojsko. Z widokówek wynika, że dwie budki wartownicze stały na ob. ul. M. Reja. Z odwachu wychodziły patrole, które kontrolowały zachowania żołnierzy i posiadanie przepustki. Ci, którzy w czymś zawinili, zostawali doprowadzani na Odwach.

Zapewne Odwach ściśle był związany z posterunkiem policji, który także umiejscowiony był w Ratuszu. Nie wiadomo, kiedy "ratuszowy" Odwach zlikwidowano. Zapewne nastąpiło to po wybudowaniu koszar, w których umieszczono odwach z prawdziwego zdarzenia. W dawnych czasach uważano, że nie był żołnierzem ten, kto nie spędził przynajmniej jednej nocy na Odwachu.

Od autora • Lokacja miasta • Oleśnica piastowska • Oleśnica Podiebradów • Oleśnica Wirtembergów
Oleśnica za Welfów • Oleśnica po 1885 r. • Zamek oleśnicki • Kościół zamkowy • Pomniki • Inne zabytki
Fortyfikacje • Herb Oleśnicy • Herby księstw • Drukarnie • Numizmaty • Książęce krypty
Kary - pręgierz i szubienica • Wojsko w Oleśnicy • Walki w 1945 roku • Renowacje zabytków
Biografie znanych osób • Zasłużeni dla Oleśnicy • Artyści oleśniccy • Autorzy • Rysowali Oleśnicę
Fotograficy • Wspomnienia osadników • Mapy • Co pod ziemią? • Landsmannschaft Oels
Wydawnictwa oleśnickie • Recenzje • Bibliografia • Linki • Zauważyli nas • Interpelacje radnych
Alte Postkarten - widokówki • Fotografie miasta • Rysunki • Odeszli • Opisy wybranych miejscowości
CIEKAWOSTKI • ZWIEDZANIE MIASTA Z LAPTOPEM, TABLETEM ....
NOWOŚCI